Ο Κοεμτζής, ο καθρέφτης μας

Αφιέρωμα στον Νίκο Κοεμτζή διοργάνωσε ο Ιανός σήμερα το βράδυ.

Ο Νίκος Κοεμτζής πασίγνωστος τη δεκαετία του 70 από τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Πάμπολοι τίτλοι: "Γεννημένος φονιάς", "Μανιακός", "Αδυσώπητος", "Θύτης και θύμα" ...

Αλληλένδετα δεμένος με τη λέξη Παραγγελιά, μια ζεϊμπεκιά. Ο "ήρωας" φονιάς χαρακτηρίστηκε από άλλους. Ένας χαρατήρας που κυνηγήθηκε όσο λίγοι στα χρονικά της αστυνομίας και της δικαιοσύνης, θεμιτής και αθέμιτης. 

Προερχόμενος από φτωχή οικογένεια με 3 αδέρφια μεγάλωσε τρώγοντας ξύλο από μικρός από τα παιδικά του χρόνια στο σχολείο γιατί δεν είχε ξύλα να φέρει για την ξυλόσομπα του σχολείου (όπως κάθε παιδί έπρεπε). Στα δύσκολα χρόνια της χούντας ήταν γνωστός οργανωμένος αντιστασιακός, οι χίτες και οι ατυνομία τον παρακολουθούσαν οπουδήποτε και τον ξυλοφορτώνανε σε μάχες με κάθε ευκαιρία. Ένα βράδυ πήγε με την οικογένεια του στα μπουζούκια όπου έκανε παραγγελιά για τον αδερφό του ένα ζεϊμπέκικο. Τότε ο όρος παραγγελιά ήταν ιερός νόμος και χορευόταν μόνο από έναν προς ένδειξη σεβασμού. 3 μπάτσοι δεν σεβάστηκαν ούτε αυτό αλλά σηκώθηκαν και χόρεψαν αυτοί σπρώχνοντας τον αδερφό του. Αυτό ήταν, δεν άντεξε άλλο, το νήμα της ισσοροπίας διαλύθηκε μπροστά στα μάτια του, έβγαλε την πεταλούδα και φωνάζοντας το μυθικό στους γνώστες της ιστορίας "παραγγελιά ρεεε" σκότωσε με οργή και τους 3, τραυματίζοντας μέσα σε παραλήρημα άλλους 6 ανθρώπους.

Καταδικάστηκε σε 3 φορές ισόβια, έζησε 1000 μέρες σαν θανατοποινίτης στις φυλακές της Αλλικαρνασσού και κατόπιν σαν ισοβίτης σε άλλες 3. Έγινε ιστορική ταινία του Τάσσιου "Η παραγγελιά" και  τραγούδι που τάραξε τα νερά στα χείλη του Σαββόπουλου "Το μακρύ ζεϊμπέκικο". Λένε ότι έσωσε τον διοικητή των φυλακών από εξέγερση και ότι είχε δικούς του ηθικούς κανόνες που επέβαλε στους γύρω του.

Υπηρέτησε 23 χρόνια την ποινή του καταδιωγμένος και υπομένοντας όσα του κατάφερε το σύστημα ακόμη και κατά τη διάρκεια της φυλάκισης του (3 σκοτωμένοι αστυνομικοί? Δεν θα τον άφηναν ήσυχο). Όταν βγήκε συνέχισε να τιμωρείται. Απαγορευμένο από την αστυνομία να γυρίσει στο σπίτι του, τον τουλουμιάσανε στη Θεσσαλονίκη όταν το επιχείρησε  και γύρισε άρον άρον στην Αθήνα. Η αρραβωνιαστικιά του πείστηκε τελικά να τον αφήσει και να κόψει κάθε επικοινωνία. 

Πουλάει πλέον στο μοναστηράκι και τους δρόμους  και όπου βρει το βιβλίο που ο ίδιος έγραψε. Παράνομα αφού παρά τις προσπάθειες του δε μπόρεσε να βγάλει άδεια μικροπωλητή ώστε να νιώσει κι αυτός πως δεν κλέβει άλλο από την κοινωνία, πως είναι νόμιμος πολίτης, ισότιμος τουλάχιστον απέναντι στο νόμο γιατί στα μάτια όλων δε θα γίνει ποτέ και φαίνεται να το ξέρει. 

Αποτέλεσε θέμα έρευνας για 30 χρόνια του Γιώργου Λιάνη και η ζωή του έκανε και άλλους γνωστούς να ασχοληθούν κατά καιρούς μαζί του. Στον Ιανό κάποιοι επώνυμοι κορόιδεψαν όταν Σαββόπουλος, Παύλος Τσίμας, Λιάνης, καθηγητές σωφρονιστικών θέλησαν να περάσουν το μύνημα πως τιμωρήθηκε αρκετά, πρέπει να του επιτραπεί πλέον να ζήσει με λίγη αξιοπρέπεια στα 70 του χρόνια. Και αυτοί οι άνθρωποι που κορόϊδεψαν και γέλασαν ήταν από αυτούς που πήγαν εκεί ενδιαφερόμενοι για το δράμα του αλλά και την ιστορία του, πήγαν εθελοντικά. Φαντάσου δηλαδή το 99% των γύρω του αυτούς που δεν πήγαν. 

Αλήθεια πάντως το σκηνικό ήταν εντυπωσιακά στημένο, δασκαλεμένος μου φάνηκε, όταν του δώθηκε ο λόγος νεράκι βγήκαν τα λόγια από το στόμα του προσπαθώντας να αγγίξει με το λόγο του μεταξύ μαντινάδας και ποίησης. Έχει γράψει και περί τα 70 ποιήματα στη φυλακή, εντυπωσιακά πράγματι κάποια που άκουσα. Ξάστερες οι ερηνείες που τον κυνήγησαν, και πιθανότατα να τον κυνηγούν ακόμη, δίνοντας ωστόσο έμφαση στην άγρια μοίρα του και την κοινωνία του τον προετοίμασε για τις πράξεις του μέσα από τα δύσκολα χρόνια αλλά και τη μεταχείριση του έως το μοιραίο βράδυ.

Δε μπόρεσα να τον χειροκροτήσω όπως οι περισσότεροι ωστόσο, ήταν πολύ μπερδεμένο βράδυ. Τα συναισθήματα ανάμοικτα. Όταν έχεις απέναντι σου έναν άνθρωπο που έσφαξε στεγνά κόσμο, να μου πεις χίτες, αστυνομικοί της Χούντας, δεν είμαι αμερόληπτος δεν τους βάζω δίπλα σε απλούς ανθρώπους, δεν τους βλέπω αθώους. Και πάλι... γιατί μας είναι τόσο δύσκολο να δεχτούμε πως κάποιος τιμωρήθηκε αρκετά για όσα προκάλεσε και να τον συμπεριλάβουμε στην υπόλοιπη κοινωνία στην οποία ζούμε, στην οποία καθημερινά συναντάμε και χειρότερους, αδεισώπητους χωρίς τύψεις και ενοχές που όμως δεν κάναν φυλακή για φόνο, αυτό τους κάνει καλύτερους? 

Το σωφρονιστικό μας σύστημα είναι από τα αθλιότερα, άνθρωποι μπαίνουν φυλακή και βγαίνουν χειρότεροι, αυτοί που τα καταφέρνουν χωρίς να δώσουν δικαίωμα δεν πρέπει να επιβραβεύονται? Δεν πρέπει να θεωρούνται ισάξιοι, δεν έχουν ανθρώπινα δικαιώματα αυτοί? Είναι τόσο δύσκολο να ξεπεράσεις τις ταμπέλες που κάποιοι έβαλαν, ακόμη και για κάποιον που έπεισε ακόμη και τον γιο ενός από τα θύματα του για την ειλικρινή μεταμέλεια του. 

Πόσο σκληρό είναι να τιμωρείται κάποιος όλοι του τη ζωή στη φυλακή για τις πράξεις του και όταν βγαίνει και ολοληρώνει το χρέος σου απέναντι στη δικαιοσύνη, τότε που ελπίζεις ξανά να ζήσεις και κάτι καλό σε αυτή τη ζωή, τότε να έρχεται η σειρά της κοινωνίας να σε τιμωρήσει... 

Γρηγόρης Μπιθικώτσης - Βεργούλες

(Το τραγούδι του σκάνδαλου Κοεμτζή)

Η «Παραγγελιά»